Hệ thần kinh giao cảm và hệ thần kinh đối giao cảm với Yoga
PHẢN ỨNG CĂNG THẲNG
Cho phép tôi nói vài điều, Hệ Thần Kinh Giao Cảm (Sympathetic Nervous System - SNS) rất cần thiết đối với cơ thể. Trong những tình huống bị đe dọa tính mạng hoặc trong trường hợp căng thẳng cực độ. Cơ thể chúng ta sẽ chuyển sang trạng thái "Chiến đấu - Hoặc - Bỏ chạy" (phản ứng căng thẳng cấp tính). Hệ Thần Kinh Giao Cảm là một nhánh của Hệ Thần Kinh Tự Chủ (Autonomic Nervous System - ANS), có nghĩa là chúng ta không có quyền kiểm soát bằng ý thức khi nó được kích hoạt. Trong thực tế, sự căng thẳng được tạo ra từ mối đe dọa là một kỹ năng sinh tồn và giúp chúng ta thực hiện các biện pháp để đối phó với chúng.
Mặt khác, cơ thể được thiết lập để thích nghi và bù đắp lại sự căng thẳng này chỉ sau một thời gian ngắn. Ngày nay, sự căng thẳng quá mức dường như đã trở thành "điều bình thường". Tuy nhiên, nó dễ dàng làm cho cơ thể chúng ta trở nên bị quá sức chịu đựng, bị suy sụp và bị lão hóa sớm.
Hệ Thần Kinh Đối Giao Cảm hay "Nghỉ ngơi và Tiêu hóa" là hệ thần kinh chậm hơn nhiều so với Hệ Thần Kinh Giao Cảm. Vì nó chịu trách nhiệm kiểm soát sự cân bằng nội môi, hay sự cân bằng và phục hồi các cơ quan trong cơ thể. Nó phục hồi cơ thể trở về trạng thái bình tĩnh và hài hòa. Đồng thời nó cho phép cơ thể thư giãn và hồi phục lại.
Bây giờ, hãy xem những gì xảy ra với cơ thể chúng ta, khi hai cơ chế của hai hệ thần kinh được kích hoạt.
KHI CƠ CHẾ "NGHỈ NGHƠI VÀ TIÊU HÓA" ĐƯỢC KÍCH HOẠT:
- Hệ tiêu hóa được kích thích để tiêu hóa thức ăn và bài tiết các chất cặn bã
- Kích thích nhu động ruột
- Nhịp tim chậm lại
- Ức chế giải phóng glucose
- Bàng quang co lại
- Đồng tử co lại
- Não bộ được thư giãn
- Sự cương cứng của bộ phận sinh dục được thúc đẩy
- Hơi thở trở nên dài hơn khi các ống phế quản trong phổi co lại
- Cơ bắp được giãn ra
- Năng lượng cơ thể được bảo tồn
KHI CƠ CHẾ "CHIẾN ĐẤU - HOẶC - BỎ CHẠY" ĐƯỢC KÍCH HOẠT
- Tăng sức mạnh của cơ xương - tạo ra sự căng cơ
- Hệ tiêu hóa được kích thích để giảm tiêu hóa và bài tiết
- Giảm nhu động ruột - đào thải kém
- Tăng nhịp tim - tăng huyết áp
- Tăng lượng đường và chất béo
- Bàng quang giãn ra
- Làm giãn đồng tử
- Tăng tiết mồ hôi
- Tăng hoạt động tinh thần
- Ức chế sự cương cứng / bôi trơn âm đạo
- Sự giãn nở của phế quản trong phổi gây ra sự khó thở
- Hầu hết các mạch máu bị co lại nhưng những mạch máu ở tim, mạch máu cơ bắp của chân và tay lại giãn ra
- Tuyến thượng thận, tuyến yên và tuyến giáp hoạt động mạnh
SỬ DỤNG HỆ THẦN KINH NHƯ THẾ NÀO ĐỂ ĐEM LẠI NHIỀU LỢI ÍCH
Hệ Thần Kinh Giao Cảm của chúng ta nếu càng ít hoạt động càng tốt. Mặc dù nó làm cho chúng ta cảnh giác và có khả năng đối phó tốt hơn với những thách thức trước mắt. Nhưng, sau một thời gian nó làm tiêu hao nhiều năng lượng của cơ thể và dẫn đến sự mệt mỏi cho tuyến thượng thận. Chúng ta có thể làm bất cứ điều gì để giữ cho bản thân mình ở trạng thái "Nghỉ ngơi và Tiêu hóa" càng nhiều càng tốt, nó rất hữu ích. Bởi vì, sức khỏe lâu dài của chúng ta phụ thuộc vào điều này.
Trong yoga truyền thống, sự thực hành các tư thế yoga thường được kết hợp một cách hài hòa sao cho cả hai Hệ Thần Kinh Giao Cảm và Đối Giao Cảm cùng được kích hoạt. Nhưng ở cuối buổi tập, Hệ Thần Kinh Đối Giao Cảm luôn luôn được kích hoạt bằng tư thế Xác Chết (Savasana / Shavasana - Corpse Pose). Bởi vì, đây là lúc cơ thể chúng ta cần thư giãn và phục hồi lại. Khi tất cả các cơ bắp, gân kheo, xương khớp được nghỉ ngơi và hồi phục lại, thì chúng sẽ gia tăng sự dẻo dai và bền bỉ theo thời gian thực hành. Đây chính là lý do để bạn đừng bao giờ bỏ qua tư thế quan trọng này (tham khảo thêm: Những lợi ích toàn diện của tư thế Xác chết - Savasana). Nhiều người trong chúng ta thực hành yoga, nhưng rất ít người biết được bí quyết để đạt được sức mạnh và sự bền bỉ!
Để kích hoạt Hệ Thần Kinh Đối Giao Cảm, hãy tìm hiểu điều gì thực sự khiến bạn cảm thấy thư giãn. Đối với một số người đó là, những sở thích như đi chơi với bạn bè, tập một vài bài thể dục nhẹ nhàng hoặc thậm chí là hòa mình vào thiên nhiên. Những người khác lại nhận thấy rằng, các bài thực hành yoga, phương pháp hít thở sâu, thực hành thiền định hoặc massage sẽ giúp ích cho họ.
Bằng sự hiểu biết về cách thức kích hoạt Hệ Thần Kinh Đối Giao Cảm và giảm tác động của Hệ Thần Kinh Giao Cảm, bạn sẽ làm giảm căng thẳng cho tim, hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch và nhiều cơ quan quan trọng khác bên trong cơ thể. Điều này không chỉ làm cho bạn trở nên khỏe mạnh hơn mà còn hạnh phúc hơn!
Tác giả: Iti Jain | Dịch và biên soạn: Thang Mlod.
