Nguồn gốc bí ẩn của ngũ hành trong luân xa – Phần 2
Tác giả: Marin Vayu
🧘♀️ Khám phá mối liên hệ giữa ngũ hành cổ xưa và hệ thống luân xa trong yoga – một cái nhìn mới mẻ đầy sâu sắc và truyền cảm hứng.
🔗 Xem phần 1: Minh triết ngũ hành bị lãng quên trong Yoga
🔹 BIỂU TƯỢNG CỐT LÕI CỦA LUÂN XA
Từ lâu, người ta đã biết năm luân xa đầu tiên liên hệ trực tiếp với năm nguyên tố: Đất, Nước, Lửa, Không Khí và Không Gian. Tôi từng nghe nói rằng mỗi luân xa gắn liền với một nguyên tố, màu sắc, thần chú, vị thần, loài vật, hành tinh… nhưng chưa từng thấy cách nào đơn giản để kết nối tất cả những thuộc tính này lại với nhau cho từng luân xa – cho đến khi tôi đọc một cuốn sách từ Trường phái Yoga Bihar – một truyền thống rất uy tín – và phát hiện rằng biểu tượng của từng luân xa chính là hình học của ngũ hành.
Lúc ấy, tôi nhận ra: biểu tượng của nguyên tố nằm ở trung tâm biểu tượng luân xa, nghĩa là cốt lõi của luân xa chính là nguyên tố đó. Biểu tượng học là một trong những phương tiện truyền tri thức cổ xưa nhất, có từ trước cả chữ viết. Nếu hình học ngũ hành nằm ở trung tâm mỗi luân xa, thì luân xa không chỉ “liên quan đến” mà chính là hiện thân của nguyên tố ấy.
🔸 HÌNH HỌC NGŨ HÀNH
Bạn có thể tự kiểm chứng: mọi hình vẽ luân xa đều có hình học của nguyên tố nằm trong vòng tròn, được bao quanh bởi số cánh hoa nhất định. Dù đơn giản hay chi tiết, không bao giờ thiếu hai yếu tố này:
-
🔲 Hình vuông cho nguyên tố Đất
-
🌙 Lưỡi liềm hoặc hình chiếc cốc cho Nước
-
🔺 Hình tam giác cho Lửa
-
✡ Hai tam giác chồng lên nhau hoặc hình lục giác cho Không Khí
-
⚪ Hình tròn cho Không Gian
Các hình học này đều nằm trong vòng tròn – không phải để trang trí – mà vì vòng tròn tượng trưng cho Không Gian, nơi mọi nguyên tố khác hiện hữu. Các cánh hoa xung quanh có ý nghĩa riêng, tôi sẽ bàn sau.
🌞 HAI LUÂN XA TRÊN CÙNG: MẶT TRỜI & MẶT TRĂNG?
Nếu năm luân xa đầu tiên là năm nguyên tố, vậy hai luân xa trên cùng là gì? Hệ thống 7 luân xa hiện nay là kết quả của một tiến trình dài từ cổ đại đến hiện đại. Hơn 90% kiến thức phổ biến ngày nay thực chất mới chỉ hình thành trong thế kỷ qua, chủ yếu bởi các nhà huyền học phương Tây. Một số truyền thống Phật giáo chỉ công nhận 4–5 luân xa, một số truyền thống Yoga khác lại có 8.
Theo tôi, Ajna (giữa hai chân mày) và Sahasrara (đỉnh đầu) là đại diện cho Mặt Trăng và Mặt Trời – điều này cũng phù hợp với các kinh văn cổ như Hatha Yoga Pradipika, trong đó mô tả luồng năng lượng mặt trời (Pingala) và mặt trăng (Ida) vận hành qua hai bên cơ thể và hội tụ tại luân xa Ajna. Trong truyền thống này, Sahasrara được xem là nơi hợp nhất của năng lượng mặt trời – dương tính – đại diện cho trí tuệ và sự thức tỉnh, còn Ajna là điểm kết nối với trực giác, bóng tối, tính âm và tính nhận biết thụ động của mặt trăng.
Sahasrara thường được ví với Mặt Trời, còn Ajna tương ứng với Mặt Trăng – lý giải vì sao thần Shiva có lưỡi liềm trên trán. Về sau, người ta gán Mặt Trời cho Manipura (tức đám rối mặt trời), vì chakra này liên quan đến Lửa. Mặt Trăng bị nhầm lẫn gắn với Svadhisthana chỉ vì biểu tượng nước của nó có hình lưỡi liềm.
🌍 NGŨ HÀNH VÀ VỊ TRÍ TRONG CƠ THỂ
Vị trí luân xa trong cơ thể phản ánh trực tiếp đặc tính của nguyên tố:
-
Vishuddhi (Không Gian): nằm ở cổ họng (theo tôi, có thể mở rộng bao phủ toàn bộ vùng đầu).
-
Anahata (Không Khí): ở giữa ngực – nơi không khí đi vào và mở rộng lồng ngực.
-
Manipura (Lửa): ở dạ dày – nơi lửa tiêu hóa thức ăn; trái tim cũng liên quan vì đập nhanh hơn khi Lửa tăng qua vận động.
-
Svadhisthana (Nước): vùng xương chậu – nơi bài tiết chất lỏng.
-
Muladhara (Đất): gốc cột sống – nơi cơ thể thải ra chất rắn.
Thứ tự từ dưới lên phản ánh đúng cách ngũ hành vận hành ngoài tự nhiên: Đất ở dưới, trên đó là Nước, kế đến Lửa, rồi Không Khí, và cuối cùng Không Gian bao trùm tất cả.
Ta có thể hiểu rằng mỗi luân xa không chỉ mang yếu tố tĩnh tại, mà còn là mắt xích trong một chu trình năng lượng nối tiếp, nuôi dưỡng và tương hỗ nhau — đúng như cách cơ thể con người vận hành: từ vững chắc đến mềm mại, từ ổn định đến chuyển hóa và hòa tan trong không gian ý thức bao trùm.
🌿 NGUỒN NĂNG LƯỢNG TỪ NGŨ QUAN
Một lý do nữa để tin rằng luân xa là trung tâm năng lượng của ngũ hành: con người hấp thụ năng lượng qua ngũ quan – năm kênh kết nối với thế giới tự nhiên. Cơ thể con người là một thiết bị; thiết bị cần năng lượng.
Nhiều người cho rằng ta lấy năng lượng từ thức ăn – điều này đúng, nhưng đó là năng lượng đã qua xử lý. Cây cối hấp thụ trực tiếp từ thiên nhiên, chúng ta ăn cây, năng lượng bị biến đổi một lần. Ăn động vật ăn cây – biến đổi hai lần. Ăn động vật ăn động vật – biến đổi ba lần.
Năng lượng tinh khiết nhất đến từ trải nghiệm trực tiếp với ngũ hành, chẳng hạn như: tiếp xúc với đất (đi chân trần trên nền đất hoặc ngồi thiền dưới đất), tắm nắng buổi sớm, hít thở khí trời trong lành, thiền bên dòng nước, hoặc tĩnh tọa dưới gốc cây giữa rừng. Những trải nghiệm này không chỉ nuôi dưỡng cảm giác sống kết nối mà còn kích hoạt các luân xa tương ứng và lưu giữ năng lượng tự nhiên ấy vào hệ thống nội năng của cơ thể.
🕉️ CÂU TRẢ LỜI TỪ RISHIKESH
Với tôi, những phát hiện trên là đủ, nhưng tôi vẫn mong một sự xác nhận từ người thực sự uyên thâm. Trong một chuyến hành hương đến Ấn Độ, tôi đặt ý nguyện đó và tin rằng nếu hỏi đúng câu, vũ trụ sẽ trả lời.
Tại Rishikesh, tôi hỏi một người bạn dạy yoga: “Ai là người hiểu biết nhất nơi đây?”. Anh giới thiệu tôi đến Swami Pooja, vị thầy nổi tiếng đã viết nhiều sách về Yoga và luân xa. Khi tôi tới ashram của thầy, một lễ hội quốc tế đang diễn ra, hàng trăm người vây quanh thầy. Tôi nghĩ không thể nào tiếp cận được. Nhưng trực giác bảo tôi: nếu đúng người, thầy sẽ đến với tôi.
Và điều đó đã xảy ra. Chúng tôi cùng tham quan ashram của Beatles. Khi tôi đứng ở phía sau đám đông, thầy bất ngờ quay lại, bước thẳng đến chỗ tôi, nhìn thẳng vào mắt tôi. Tôi hỏi: “Thầy có thể trả lời một câu hỏi sau buổi lễ không?”. Thầy gật đầu.
Sau nghi lễ trên sông Hằng, thầy đi vào khu nhà khách, tôi theo sau mà không ai ngăn lại. Thầy trò chuyện với nhiều người, nhưng dần dần, mọi người rời đi. Chỉ còn tôi và một người nữa. Thầy nhìn tôi, ra hiệu rằng sẵn sàng nghe câu hỏi.
Tôi hỏi ngắn gọn, rõ ràng:
Có phải luân xa chính là trung tâm năng lượng của các nguyên tố tự nhiên – và không gì khác?
Câu hỏi ấy không đến từ lý trí, mà từ một cảm nhận rất sâu – như thể tôi đã biết câu trả lời từ lâu, nhưng cần một sự xác nhận cuối cùng. Đó là sự thôi thúc từ trực giác, từ một phần bên trong tôi đã yên lặng quan sát và chờ đợi.
Thầy nhìn tôi một lúc và nói: “Đúng vậy.”
Không ngần ngại. Nhưng trong khoảnh khắc đó, tôi thấy thầy kết nối với vũ trụ. Tôi cúi chào và rời đi. Tôi không cần hỏi gì thêm.
📜 LỜI KẾT
Tôi hy vọng bạn thấy câu chuyện này truyền cảm hứng. Trong bài tiếp theo, tôi sẽ lý giải vì sao hình học ngũ hành được gán cho từng luân xa cụ thể — một mảnh ghép bị lãng quên mà chúng ta sẽ cùng khám phá lại.
Om Nama Shivaya!
👤 Về tác giả
Marin Vayu là một nhà huyền môn, giáo viên yoga và thiền định, đồng thời là tác giả của nhiều cuốn sách chuyên sâu về Ngũ Hành. Sau một trải nghiệm tâm linh đầy biến đổi tại Ấn Độ cách đây 25 năm, ông đã bắt đầu hành trình nghiên cứu các tri thức cổ đại, với nhiều chuyến đi hành hương tại Ấn Độ.
Đỉnh điểm của hành trình này là một trải nghiệm tâm linh sâu sắc tại Đại kim tự tháp Giza (Ai Cập), nơi ông tiếp nhận trực giác về tri thức Ngũ Hành đã bị thất truyền.
Cùng vợ mình, ông sáng lập trung tâm Five Elements Retreat nổi tiếng tại Croatia. Trong hơn 10 năm qua, họ đã tổ chức hơn 100 khóa yoga kết hợp nghỉ dưỡng, giúp hàng nghìn học viên kết nối lại với trí tuệ thiên nhiên.
📌 Chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích cho hành trình của mình hoặc người bạn yêu quý.
✍️ Nguồn: Yoga Magazine số Tháng 6/2025 | Dịch & biên soạn: Đồ tập Yoga Tốt.
