4 Loại chỉ dẫn dành cho giáo viên Yoga

Thông thường trong giảng dạy yoga, các chỉ dẫn thường được mặc định khi sử dụng bằng lời nói, điệu bộ (cử chỉ), thao tác đụng chạm cơ thể hoặc thông qua tư thế minh họa trước của giáo viên. Nhưng dưới góc độ tâm-sinh lý học, chỉ dẫn được phân thành 4 loại cơ bản nhất.

Điều quan trọng là bạn phải biết cách sử dụng mỗi loại chỉ dẫn một cách thích hợp trong những trường hợp cụ thể. Có loại chỉ dẫn sử dụng cho các lớp học yoga cơ bản mới bắt đầu, hoặc loại chỉ dẫn được áp dụng đối với những học viên yoga nâng cao, hoặc cho lớp học dành cho giáo viên yoga.

1. Chỉ Dẫn Bên Trong:

Những chỉ dẫn này hướng nhận thức của học viên đến cơ thể họ. Ví dụ, các chỉ dẫn sẽ hướng nhận thức của học viên về sự kích hoạt các nhóm cơ bắp hoặc vị trí của các khớp.

Ví dụ trong tư thế Cây cầu (Bridge pose): "Hãy nâng hông của bạn lên bằng cách vận động cơ mông. Siết chặt hai đùi của bạn hướng vào nhau, không hướng ra ngoài để giữ cho đầu gối ngay trên gót chân bạn".

Chỉ dẫn bên trong rất tốt nhằm cung cấp cho học viên trải nghiệm trực tiếp về các nhóm cơ của họ. Chỉ dẫn trước vị trí của nhóm cơ bắp hoặc lặp lại cùng một động tác nhiều lần sẽ hữu ích. Minh họa cách thức tư thế sẽ hướng tới và sử dụng thao tác đụng chạm trực tiếp để giúp học viên xác định vị trí chính xác các cơ bắp hoặc bộ phận cơ thể nhất định - đây là những công cụ bổ sung để hỗ trợ cho loại chỉ dẫn này.

Tham khảo thêm: Hỗ trợ thực hành yoga bằng tay: những điều cần lưu ý

2. Chỉ Dẫn Bên Ngoài:

Các chỉ dẫn bên ngoài hướng nhận thức của học viên đến mối tương quan không gian giữa bản thân họ và môi trường xung quanh.

Ví dụ trong tư thế Cây cầu sử dụng gạch yoga: "Hãy nâng hông lên khỏi sàn và hướng lên trên. Ép hai đùi vào viên gạch".

Chỉ dẫn bên ngoài được sử dụng tốt nhất để thực hiện và hoàn thành tư thế. Nếu bạn đang tìm cách cải thiện khả năng của mình (hoặc khả năng của học viên) trong việc thực hiện một tư thế dựa trên các điểm tham chiếu khách quan hoặc cố định, thì các chỉ dẫn bên ngoài là cách thức để đạt được khả năng thành công cao nhất.

3. Chỉ Dẫn Cảm Nhận Cơ Thể

Những chỉ dẫn cảm nhận sẽ đưa ra các yêu cầu thay vì hướng dẫn hoặc tác động học viên để đạt được tư thế. Ví dụ:

• "Hãy dùng hai bàn chân ấn xuống sàn và cảm nhận xem lòng bàn chân bạn có cảm giác tiếp xúc nhiều nhất vùng nào trên sàn?
• "Bạn có thể phân bổ trọng lượng cơ thể để trải đều bàn chân trên tất cả các cạnh của bàn chân không?".
• "Bạn cảm thấy vùng nào ở chân của bạn dùng nhiều nỗ lực trong bài tập này không? Có phải ở cơ tứ đầu không?".
• Trong tư thế Chó úp mặt (Downward-Facing Dog pose): "Điều gì xảy ra khi bạn dùng hai chân nhấn xuống sàn để hướng ngực xuống dưới?".
• Trong tư thế Đứng gập người (Standing forward fold): "Mỗi lần gập người thấp hơn, bạn có cảm thấy sàn nhà ở phía sau hai chân mình nhiều hơn không?".

Cảm nhận bên trong cơ thể dẫn đến sự điều hòa của hệ thần kinh tốt hơn, điều này rất cần thiết cho việc chữa lành và phục hồi cơ thể. Cảm nhận bên trong cũng có thể đưa đến những khám phá lớn về những điều nhỏ nhặt trong quá trình thực hành yoga của bạn. Đây là thách thức đối với những học viên muốn được chỉ dẫn phải thực hiện như thế nào và cần những chỉ dẫn rõ ràng rằng họ đang 'thực hiện đúng'. Do đó, những chỉ dẫn cảm nhận bên trong cơ thể có thể được coi là một kỹ thuật dành cho học viên trình độ nâng cao, mặc dù họ không cần phải nâng cao đến trình độ theo kiểu biểu diễn tư thế yoga.

4. Chỉ Dẫn Bằng Các Từ Vựng Được Lựa Chọn:

Việc sử dụng hình ảnh hoặc sử dụng thuật ngữ yoga và thuật ngữ giải phẫu. Khi bạn lựa chọn loại chỉ dẫn này, hãy cân nhắc:

• Những loại chỉ dẫn khác nhau này có thể phù hợp nhất với đối tượng nào và trong loại lớp học yoga nào?
• Những chỉ dẫn này có phù hợp với những người mới bắt đầu tập luyện hoặc học viên nâng cao không? Có phù hợp với những học viên trình độ trung bình hoặc những giáo viên cũng đang giảng dạy yoga không?
• Lớp học yoga này chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giải trí hay hoạt động như một khởi đầu dành cho học viên?

Ví dụ về việc sử dụng thuật ngữ yoga và giải phẫu:

• "Hãy mở rộng hông của bạn bằng cách kích hoạt các 'cơ mông lớn' (gluteus maximus muscles) của bạn. Kết hợp sự co thắt cặp 'cơ mông lớn' đó với sự kích hoạt mạnh mẽ các 'cơ khép' (adductors) của bạn để không cho hai đùi quay ra bên ngoài". (cơ khép thuộc nhóm cơ đùi gồm: cơ khép dài, khép ngắn, khép lớn).
• Trong tư thế Chó duỗi mình (Upward-Facing Dog): "Hãy nhấn hai tay xuống sàn! Sử dụng 'phản ứng lực' (force reaction) mặt sàn để kéo dài cột sống".
• Trong tư thế Bánh xe (Wheel pose): "Hãy chú ý rằng bạn càng nhấn hai chân và hai cánh tay xuống sàn, thì thân và xương chậu của bạn càng nâng cao hơn".
• Trong tư thế Chó úp mặt (Downward-Facing Dog pose): "Nhấn hai cánh tay xuống để duỗi hai vai. Nhấn đầu xuống để tác động vào 'cơ duỗi cổ' (neck extensors) của bạn".

Khi sử dụng loại chỉ dẫn này thường là lúc 'điều kỳ diệu của yoga' bắt đầu diễn ra. Tuy nhiên, chúng khó thực hiện một cách khéo léo nhất có thể. Nếu bạn mong muốn sử dụng ngôn ngữ theo cách hiệu quả nhất để tạo ra 'điều kỳ diệu' (magic) trong lớp học yoga của mình thì bạn nên đầu tư thời gian để phát triển kỹ năng này. Bạn chắc chắn có thể (và nên) thực hành để sử dụng những chỉ dẫn này trong khi giảng dạy. Tuy nhiên, để phát huy khả năng sáng tạo và chấp nhận rủi ro lớn hơn trong việc sử dụng ngôn ngữ của bạn, hãy thử viết ra một bài giảng (giáo án) bằng cách ghi lại thực hành của chính bạn.

Thời gian và công sức mà bạn bỏ ra sẽ mang lại lợi ích to lớn trong việc cải thiện kỹ năng ngôn ngữ của bản thân trong bối cảnh giảng dạy thực tế. Hầu hết các giáo viên yoga đều không làm như vậy. Hãy nỗ lực nhiều hơn. Hãy biến nỗ lực của bạn thành điều phi thường!

Có thể bạn quan tâm: 10 Phẩm chất của một giáo viên Yoga giỏi

VỀ TÁC GIẢ:

Laurel Beversdorf

Cô là một Nhà cung cấp giáo dục thường xuyên của Liên minh Yoga (YACEP), đã có chứng chỉ E-RYT 500, là nhà giáo dục yoga quốc tế và chuyên gia về tạ chuông / tạ ấm (Kettlebell) với chứng chỉ nâng cao từ Living Fit. Laurel cũng là người sáng lập các lớp học và khóa đào tạo về Yoga bằng Dây Đàn hồi (Resistance Bands). Cô cũng thường xuyên tổ chức các cuộc hội thảo về giải phẫu và cơ sinh học về Kiến thức Cơ thể. Cô là đồng sáng tạo các hướng dẫn trị liệu vận động cùng các nhà vật lý trị liệu và giáo viên Pilates cho trang web "Logic Chuyển động" (Movement Logic).

• YACEP: Yoga Alliance Continuing Education Provider.

• Chứng chỉ E-RYT 500 dành cho giáo viên yoga nếu họ đã hoàn thành chương trình đào tạo giáo viên yoga 500 giờ được đăng ký với Liên minh Yoga (Yoga Alliance) và đã giảng dạy yoga ít nhất bốn năm kể từ khi hoàn thành khóa đào tạo với RYS 200 giờ.

Mado Hesselink

Mado đã giảng dạy yoga ở Asheville, NC (Bắc Carolina, Hoa Kỳ) từ năm 2005 (đến nay là 18 năm). Cô là một chuyên gia về giải phẫu cơ thể với nhiều năm kinh nghiệm trong việc đào tạo và cố vấn cho các giáo viên yoga về việc kết hợp các khái niệm, nguyên tắc và triết lý yoga vào việc giảng dạy và kinh doanh của họ. Mado là người sáng lập trang web "Nguồn Tài nguyên dành cho Giáo viên Yoga". (Yoga Teacher Resource). Những sở thích hàng ngày của cô đó là tư thế Trồng Chuối (Headstand), tập luyện và giảng dạy yoga và thiền định.

Dịch & Biên soạn: Thang Mlod | Ảnh minh họa từ Internet.