Học giải phẫu có giúp cho thực hành Yoga an toàn hơn không?

Năm 2009, tôi tham dự cuộc họp của Hội đồng giảng dạy yoga tại Hội nghị chuyên đề về Liệu pháp Yoga và Nghiên cứu (Symposium on Yoga Therapy and Research - SYTAR), và tôi đã viết bài về quan điểm cho Tạp chí Quốc tế về Liệu pháp Yoga, về một số vấn đề xung quanh việc tạo ra các tiêu chuẩn cho Liệu pháp Yoga. Gần đây hơn, tôi đã đăng một đoạn trên blog, để chỉ trích một số thông tin sai lệch phổ biến trong bộ môn yoga liên quan đến chứng chỉ giáo viên yoga, và tờ New York Times đã đăng một bài báo có tựa đề “Yoga có thể làm cơ thể bạn bị tổn thương như thế nào”.

Trong tất cả các cuộc thảo luận và bình luận diễn ra sau đó, tâm lý chung của mọi người là, có quá nhiều giáo viên yoga không được đào tạo và không được học đầy đủ về giải phẫu. Đây là lý do cho các chấn thương trong việc giảng dạy và thực hành yoga của học viên. Giả thiết cho rằng, điều làm cho một giáo viên yoga có trình độ cao hơn và họ sẽ giảng dạy yoga an toàn hơn, đó là kiến ​​thức về khoa học giải phẫu.

Sau hơn 10 năm chuyên về thực hành yoga trị liệu, làm việc với nhiều người và hoàn cảnh khác nhau, tôi rất tự tin về các phương pháp mà mình đã áp dụng. Việc liên tục thu được những kết quả tốt đã thuyết phục tôi rằng, các phương pháp của tôi là an toàn và hiệu quả. Khi tôi quyết định bắt đầu chương trình đào tạo và đáp ứng cho chứng chỉ căn bản 200 giờ về giảng dạy yoga trị liệu. Thành thật mà nói, kiến thức giải phẫu không nằm trong danh sách những điều cần thiết giảng dạy của tôi. Mặc dù tôi đã học về giải phẫu ở một trình độ nhất định, nhưng nó chưa bao giờ là trọng tâm của tôi, và chắc chắn không phải là nền tảng tạo nên sự an toàn cho lớp học của tôi.

Sự thừa nhận này có thể là điều báng bổ đối với một số người. Bởi vì, nếu khoa học giải phẫu đã trở thành tiêu chuẩn để đánh giá, thì nó phải được mọi người tôn vinh. Nhưng cho đến nay, không có nghiên cứu hoặc bằng chứng nào hỗ trợ cho quan niệm rằng - Học giải phẫu sẽ giúp thực hành yoga an toàn hơn. Trên thực tế, có thể khẳng định chắc chắn rằng, trong nhiều trường hợp, việc học giải phẫu không hữu ích trong việc phát triển thực hành hoặc giảng dạy yoga của giáo viên.

• Tham khảo thêm: 6 Chấn thương yoga phổ biến và cách phòng tránh.

Tôi nhận thấy rằng, nếu những tuyên bố này do một người không am hiểu về khoa học giải phẫu, nó có thể dễ dàng bị coi là không đáng tin cậy. Vì vậy, tôi quyết định liên hệ với một số giáo viên nổi tiếng về giải phẫu học, để được chỉ dẫn và trưng cầu ý kiến ​​chuyên môn của họ. Tôi đã gửi cho họ ba câu hỏi sau:

1. Học giải phẫu có giúp thực hành Yoga an toàn hơn không? Nếu có, nó giúp ích như thế nào? Nếu không, tại sao?
2. Giải phẫu học (và việc giảng dạy về nó) trong thực hành yoga có thể nhận thức được không? Xin hãy giải thích.
3. Có những trường hợp nào khi học giải phẫu không giúp ích cho sự tiến bộ của người tập hoặc giáo viên yoga không? Nếu có thì sao?

Leslie Kaminoff, đồng tác giả của "Yoga Anatomy" (yogaanatomy.net), nói: “Khoa học giải phẫu cũng giống như bất kỳ kiến ​​thức nào được thừa nhận, nó là một phương pháp. Những phương pháp này có thể được sử dụng để hỗ trợ, hoặc để gây hại - Học giải phẫu không hữu ích, chỉ khi bạn sử dụng nó để gây tổn thương cho bản thân hoặc cho học viên của mình. Tôi không thường xuyên sử dụng các thuật ngữ giải phẫu khi tôi giảng dạy. Nó liên quan đến việc xử lý thông tin sai của bán cầu não. Tôi cố gắng mang đến cho mọi người sự trải nghiệm ba chiều về cơ thể, hơi thở và tâm trí họ. Họ không thể cảm nhận được điều đó, nếu họ cố gắng hiểu và áp dụng giải phẫu cơ thể mình trong khi luyện tập".

Amy Mathews, đồng tác giả của "Yoga Anatomy" (embodiedasana.com), cho biết thêm: “Nếu việc học giải phẫu giúp làm sáng tỏ những cách thức 'đúng' để thực hiện tư thế yoga, thì thật là tuyệt vời! Thật không may! Việc học giải phẫu cũng có thể trở thành sự áp đặt các nhược điểm, về tính khả thi trong việc học những gì được gọi là - Chính xác về mặt giải phẫu”.

Trong phản hồi của mình với bài báo trên New York Times, Kaminoff cũng chỉ ra rằng, "Các tư thế yoga không tồn tại như những đối tượng được quan sát bên trong và bên ngoài thông qua giải phẫu học. Các tư thế yoga chỉ tồn tại khi bạn trực tiếp thực hành để trải nghiệm chúng. Không thể nào đưa ra những thông tin tổng quát về các kỹ thuật thực hành của một tư thế yoga, khi tách rời nó khỏi bối cảnh quan trọng này".

Không phải tất cả mọi người đều phản ứng giống nhau đối với việc học giải phẫu. Khi giải phẫu học khơi gợi sự quan tâm của ai đó và truyền cảm hứng cho họ để có thêm nhiều kinh nghiệm, thì việc học giải phẫu sẽ trở nên hữu ích. Tuy nhiên, đối với những giáo viên chưa từng trải và thiếu kinh nghiệm để tiếp thu kiến thức. Cho nên, việc khám phá cơ thể con người qua lăng kính giải phẫu học thường khiến cho họ cảm thấy sợ hãi.

Neil Pearson, giáo sư trợ giảng lâm sàng tại Đại học British Columbia, và là Trưởng nhóm nghiên cứu Khoa học về "Đau" của Hiệp hội Vật lý trị liệu Canada (lifeisnow.ca). Ông tin rằng, việc học giải phẫu có nguy cơ tạo ra cách tiếp cận dựa trên nỗi sợ hãi đối với thực hành các tư thế yoga. Ông nói: “Khi tôi dạy các giáo viên yoga, những người đang được đào tạo để trở thành những nhà yoga trị liệu. Rõ ràng rằng, đối với hầu hết giáo viên, kiến ​​thức về giải phẫu của họ được xen kẽ với các biện pháp phòng ngừa và cảnh báo, để đảm bảo học viên của họ được an toàn trong thực hành yoga. Kiến thức này đã không cho phép họ giảng dạy yoga bằng niềm đam mê và sự nhiệt tình. Bởi vì, nó đã tạo ra tâm lý giảng dạy thực hành yoga từ nỗi sợ hãi.”

Pearson giải thích thêm, "Xu hướng con người cố gắng giải thích mọi thứ từ góc độ cơ học, như thể chúng ta làm cho mọi thứ trở nên chân thật hơn, khi chúng ta mô tả chúng dưới dạng giải phẫu cơ thể. Điều này dễ dàng biến thực hành yoga thành thực hành tư thế, và biến thực hành tư thế yoga thành một thực hành chủ yếu thiên về thể chất. Việc nhấn mạnh - Giải phẫu là bí quyết cho sự an toàn, điều này càng củng cố cho quan điểm - Thể chất là quan trọng nhất."

"Ngay cả khi chúng ta tự giới hạn bản thân mình trong thực hành yoga thiên về thể chất, vẫn có rất nhiều điều cho việc học giải phẫu, nó có vẻ như khả thi cho việc giải thích hoặc cảm thụ. Chắc chắn không có gì để bàn cãi rằng, 'Xương đùi không phải là nó, mà là bất cứ thứ gì khác'. Nhưng không phải ai cũng đồng ý về những lợi ích và chống chỉ định của tư thế Đứng Bằng Đầu (Headstand) và Đứng Trên Vai (Shoulderstand). Tôi đã nghe những lời biện minh đáng tin cậy ủng hộ cho các quan điểm khác nhau về giải phẫu".

Judith Hanson Lasater, tác giả của "YogaBody" (judithlasater.com) đồng ý rằng, "Việc áp đặt mô hình y khoa vào thực hành yoga không làm cho thực hành của chúng ta thay đổi”. Nhưng cô khẳng định rằng, "Dù sao thì một nền tảng kiến thức vững chắc về giải phẫu học là rất quan trọng". Tuy nhiên, bằng cách trả lời khó hiểu cho câu hỏi của tôi, cô ấy nói, "Giải phẫu học là không đủ".

Neil Pearson kết luận: “Cuối cùng, không phải kiến ​​thức khoa học phương Tây về cơ thể con người sẽ giúp cho thực hành yoga an toàn hơn. Việc thay đổi cách tiếp cận của học viên đối với bộ môn yoga và thay đổi việc thực hành tư thế sẽ tạo ra sự thay đổi tốt nhất”.

Trong khóa đào tạo yoga trị liệu mà tôi giảng dạy, tôi nhấn mạnh đến một loạt các quy tắc an toàn, chúng chủ yếu tập trung vào mối quan hệ giữa giáo viên và học viên, phạm vi thực hành và vai trò của yoga trong việc điều trị bệnh nhân và cuộc sống của họ. Mặc dù tôi cũng hướng dẫn về cách thức và thời điểm để áp dụng thực hành các tư thế sửa đổi, cùng các chuỗi tư thế để thích ứng với những tình huống và điều kiện cụ thể. Nhưng việc học những tư thế sửa đổi này và hiểu cách thức sử dụng chúng, không đòi hỏi nhiều đến kiến ​​thức sơ đẳng về giải phẫu.

Tôi cùng quan điểm với Matthews, ông nói rằng "Học giải phẫu không cần thiết cho việc thực hành hoặc giảng dạy yoga. Có rất nhiều giáo viên yoga hướng dẫn thực hành một cách an toàn và xuất sắc. Họ là những người đã mang đến cho nhân loại những lợi ích vô giá, nhưng họ chưa hề biết về giải phẫu học". Matthews nói thêm: “Nếu ai đó trong cuộc thảo luận, định sử dụng giải phẫu học như một phương pháp giảng dạy trong lớp học yoga. Tốt nhất, họ nên biết họ đang nói về điều gì - Thật đơn giản, họ chỉ lặp lại những điều nguy hiểm trong thực hành yoga, chúng thường được đề cập một cách phiến diện”.

Bất kể tầm quan trọng của giải phẫu học trong việc đào tạo giáo viên yoga hay nhà yoga trị liệu, đã có sự đồng thuận cao giữa các giáo viên mà tôi đã thăm dò ý kiến ​​của họ là: "Chỉ học về giải phẫu là không đủ để đảm bảo cho thực hành yoga an toàn hơn. Thay vì coi giải phẫu học như một 'liều thuốc chữa bách bệnh' cho những tác hại đối với bộ môn yoga. Có lẽ chúng ta nên khuyến khích tâm lý đổi mới xung quanh hoạt động thể chất trong thực hành yoga, để giảm thiểu mọi rủi ro tiềm ẩn, và khuyến khích những lựa chọn thông minh hơn".

Khi nói đến việc đào tạo giáo viên yoga, hầu hết các chuyên gia mà tôi đã nói chuyện đều đồng ý rằng, "Bí quyết để giảng dạy yoga một cách an toàn phụ thuộc vào sự nhạy cảm và khả năng thích ứng của người dạy, khả năng đối thoại và sự đáp ứng nhiệt tình của họ với học viên, sự khiêm tốn cùng sự tự tin về những gì bạn biết và không biết".

• Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp các ebook sách Yoga chủ đề giải phẫu học.

Tác giả: J. Brown - Dịch và biên soạn: Thang Mlod | Ảnh minh họa từ Internet.