Sự đố kỵ - Những tác động tiêu cực và cách thức để vượt qua

Những tác động tiêu cực của sự đố kỵ

Trong lịch sử, Đố kỵ (Envy) đã từng được coi là một trong "7 tội lỗi nguy hiểm" và nằm trong số 10 điều răn của Kinh Cựu ước, "You shall not covet" (covet từ đồng nghĩa là envy). Đố kỵ là "một trạng thái khi một người mong muốn điều người khác (một người hoặc một nhóm người) đang có hoặc đang tận hưởng. Đố kỵ khiến cho người đó cảm nhận một cảm xúc pha trộn của sự đau khổ vì bị thua kém, thù địch và oán giận”.

Nhà thần học thời Trung cổ, Thánh (St.) Thomas Aquinas đã viết rằng, "Lòng Bác ái khiến chúng ta vui mừng vì điều tốt đẹp của hàng xóm, nhưng Đố kỵ khiến chúng ta đau buồn vì điều đó".

Tiến sĩ Richard Smith và Tiến sĩ Sun Hee Kim của Đại học Kentucky, gần đây đã xuất bản một bài báo mô tả một cách toàn diện về bản chất của sự đố kỵ cũng như những tác động tiêu cực mà nó có thể gây ra đối với sức khỏe tinh thần và thể chất của chúng ta.

Đố kỵ là một cảm xúc hủy hoại cả về tinh thần và thể chất. Những người đố kỵ có xu hướng cảm thấy thù địch, bực bội, tức giận và cáu kỉnh. Tất cả cảm xúc tiêu cực đó tác động xấu đến tim mạch và huyết áp của họ. Những người hay đố kỵ cũng ít có khả năng cảm nhận hoặc thể hiện lòng biết ơn của họ, về những điều tích cực và hoàn cảnh mà họ nhận được từ người khác. Đố kỵ cũng liên quan đến trầm cảm, lo lắng và chứng mất ngủ, nó làm gia tăng định kiến / thành kiến ​​và đem lại bất hạnh cho chính người đố kỵ.

Không có gì ngạc nhiên là, những trạng thái tinh thần tiêu cực này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Những người đố kỵ thường cảm thấy căng thẳng và bị áp lực tinh thần. Ngoài ra, hầu hết mọi người không muốn giao thiệp với người đố kỵ, vì họ cảm thấy khó chịu khi ở gần người đó. Kết quả là, những người đố kỵ nhìn chung có ít bạn bè hơn, cũng như ít bạn bè để giúp đỡ khi cần thiết. Tệ hơn nữa, khi một người đố kỵ nhận được sự giúp đỡ, họ có xu hướng cảm thấy bực bội, cho dù đó là điều họ đang cần. Như đã đề cập, họ không có bất cứ cảm xúc nào về lòng biết ơn.

Đố kỵ (Envy) là một cảm xúc không lành mạnh, làm thế nào bạn có thể ngăn chặn nó xảy ra? Bước đầu tiên là nhận biết và gán nhãn cho những cảm xúc này là "đố kỵ". Điều này có thể khó thực hiện. Bởi vì, đố kỵ được coi là một cảm xúc không thể chấp nhận được về mặt xã hội - do đó, nhiều người trong chúng ta phủ nhận việc có cảm xúc này một cách công khai hoặc kín đáo.

Những cách thức vượt qua sự đố kỵ

Tiến sĩ Smith và Tiến sĩ Kim gợi ý rằng, một khi bạn đã nhận ra và gắn nhãn "cảm xúc đố kỵ", bạn có thể cố gắng loại bỏ chúng bằng nhiều phương pháp và cách thức của "Liệu pháp nhận thức" (Cognitive Therapy), bao gồm:

• Tự lực và Kiên trì. Để "kiên trì" là việc bạn phải lặp đi lặp lại một hành động. Trong trường hợp này, thuật ngữ được dùng để gợi ý rằng bạn nên liên tục kiểm soát những ý nghĩ của mình, để xác định xem chúng có đang đố kỵ hay không. Nếu bạn nhận thấy rằng đó là đố kỵ vào bất kỳ thời điểm nào, hãy nhắc nhở bản thân là những suy nghĩ này không giúp ích gì và thực sự có thể gây hại cho cuộc sống của bạn. Bạn càng kiểm soát để nắm bắt và điều chỉnh suy nghĩ của mình, bạn càng dễ dàng ngăn chăn cảm xúc đố kỵ.
• Lựa chọn cách phớt lờ và đánh lạc hướng. Khi bạn thấy mình đang có những suy nghĩ đố kỵ, hãy nhanh chóng nhắc nhở bản thân rằng "ưu điểm của người khác chẳng là gì so với sự vĩ mô của vạn vật". Tiếp theo, tập trung vào những suy nghĩ khác của bạn (một kỷ niệm vui, những việc cần phải làm, v.v.) hoặc tham gia vào một hoạt động khác. Bằng cách đánh lạc hướng bản thân bằng một suy nghĩ khác hoặc hoạt động khác hấp dẫn hơn, bạn có thể ngăn chặn những ý nghĩ đố kỵ của mình.
• Tự nâng cao tinh thần, bao gồm việc nhắc nhở bản thân bạn về những phẩm chất và ưu điểm tích cực của mình. Cách thức này dường như không làm giảm đi sự đố kỵ, nhưng có thể khiến bạn bớt tức giận và chán nản khi đối mặt với sự đố kỵ của mình.
• Thực hành thiền định mỗi ngày, khoa học đã chứng minh rằng những người thường xuyên thực hành thiền định - họ có thể kiểm soát tốt cảm xúc của mình. Hơn nữa, thiền định giúp cải thiện cuộc sống tinh thần, khiến tâm trí thanh thản và bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn.

Điều cuối cùng, nếu đố kỵ đã trở thành một chứng bệnh tâm lý, và nó dường như đang làm suy giảm đáng kể chất lượng sức khỏe thể chất và tinh thần hoặc cuộc sống của bạn. Điều quan trọng là tìm sự trợ giúp của một nhà trị liệu sức khỏe tâm thần được đào tạo và có kinh nghiệm.

Có thể bạn quan tâm: 11 Cách thức để tạo nên sức mạnh tinh thần

Tác giả: Natalie Staats Reiss, Ph.D - Tiến sĩ Tâm lý học Lâm sàng | Dịch & biên soạn: Thang Mlod | Ảnh minh họa: Internet.