Cơ thể và Tâm trí Sattva - Mục đích của Cuộc sống
Đồ tập Yoga Tốt
Thứ Bảy,
26/04/2025
8 phút đọc
Nội dung bài viết
Trong tiếng Phạn từ "Sankhya" có nghĩa là "Kiến thức" hoặc "Trí tuệ", và Sankhya là nền tảng triết học của cả khoa học Yoga và Ayurveda (Tri thức Cuộc sống). Sankhya cổ xưa của Vệ Đà cho rằng, vạn vật trong vũ trụ đều bao gồm ba Tính chất (Guna) là Sattva Guna, Rajas Guna và Tamas Guna.
Tất cả chúng ta đều có cả ba Tính chất này theo những tỷ lệ khác nhau. Tỷ lệ này phụ thuộc vào lối sống và thể trạng của chúng ta. Bất kỳ sự mất cân bằng hoặc bệnh tật nào cũng là sự biểu hiện của quá nhiều Rajas hoặc quá nhiều Tamas.
BA TÍCH CHẤT CỦA TỰ NHIÊN BIỂU HIỆN TRONG CON NGƯỜI
1. Người Sattva
Theo Ayurveda, Sattva là một Tính chất bao gồm sự cân bằng, bình yên, tĩnh lặng, hài hòa, tinh khiết và sáng suốt. Trong ba Tính chất vi tế (Triguna) tồn tại trong vạn vật, thì Sattva là Tính chất tinh khiết nhất của tự nhiên.
Một người Sattva thực sự có tâm trí sáng suốt và minh mẫn. Những suy nghĩ, lời nói và hành động của họ luôn trong sáng. Họ không làm việc quá sức hoặc thúc đẩy bản thân tìm kiếm tiền bạc và địa vị. Họ cũng không lười biếng hoặc trì trệ. Họ luôn biết cách tận hưởng cuộc sống của mình một cách trọn vẹn nhất.
Tham khảo thêm: Sattva là gì - Tầm quan trọng của Sattva
2. Người Rajas
Theo Ayurveda, Rajas là Tính chất của sự chuyển động, kích thích, ham muốn, bồn chồn, mất tập trung, hỗn loạn hoặc các hoạt động tạo ra sự mất cân bằng trong cuộc sống.
Một người có nhiều Tính chất Rajas thường bị cuốn hút vào các mục đính nhằm đạt được nhiều lợi lộc vật chất và địa vị cao trong xã hội. Trong cuộc sống, những người Rajas thường hay ganh đua và đố kỵ người khác. Đây là lối sống điển hình của một xã hội hiện đại, nó cũng là nguồn gốc của sự căng thẳng, kiệt sức và các chứng bệnh tâm thần.
Tuy nhiên, một người Rajas quá bận rộn với công việc sẽ dẫn đến kiệt sức và họ cũng trở thành một người Tamas và bị trầm cảm (quá nhiều Rajas cũng có thể trở thành Tamas).
3. Người Tamas
Theo Ayurveda, Tamas là Tính chất của sự u ám, tối tăm, nặng nề và tình trạng tù hãm. Tóm lại, tất cả những tính chất tạo ra sự trì trệ.
Một người có nhiều Tính chất Tamas thường lười biếng, chậm chạp, nặng nề, uể oải, tâm trí u ám, đần độn, thiếu mục đích sống và họ thường bị trầm cảm.
NHỮNG CÁCH THỨC GIA TĂNG TÍNH CHẤT SATTVA
1. Dinh Dưỡng.
Thức ăn là yếu tố có ảnh hưởng nhiều nhất đến Tính chất (Guna) nào sẽ chi phối cơ thể và tâm trí chúng ta.
✦ Tính Chất của Các Loại Thực Phẩm:
- Thực phẩm Sattva tinh khiết là thực phẩm nhẹ (dễ tiêu hóa), sạch, hữu cơ, tươi sống, thu hoạch theo mùa như rau, trái cây, hạt, hạt mầm và dầu thực vật mới được chiết xuất (không để lâu).
- Thực phẩm Rajas kích thích như thức ăn cay, hành, tỏi, rượu bia và cà phê.
- Thực phẩm Tamas trì trệ là thực phẩm nặng (khó tiêu), tất cả các loại thịt, cá, trứng, đồ hộp, thức ăn chế biến sẵn và đun nấu nhiều lần, thức ăn ôi thiu, khi bạn ăn quá nhiều (gây ra sự mệt mỏi, lười biếng, trì trệ) cũng là Tamas.
✦ Những Lưu Ý:
- Nếu bạn cảm thấy căng thẳng, lo lắng hoặc khó ngủ, hãy lưu ý tránh xa thực phẩm Rajas kích thích. Bạn có thể thay thế thực phẩm Rajas bằng các loại thực phẩm Sattva.
- Đối với cảm giác nặng bụng, khó tiêu, mệt mỏi, lười biếng của Tamas, hãy dùng thực phẩm Sattva nhẹ và dễ tiêu hơn, bạn chỉ nên ăn khi cảm thấy đói bụng và tránh ăn vặt. Ngoài ra, nhịn ăn gián đoạn có thể giúp khắc phục tình trạn Tamas do tiêu hóa chậm, giúp cơ thể bạn đào thải hết các độc tố bị tồn đọng
Tham khảo thêm: Danh sách thực phẩm Sattva, Rajas và Tamas
2. Hoạt Động Thể Chất.
Vận động cơ thể hàng ngày là điều quan trọng, nhưng ở mức độ nào thì tùy thuộc vào Tính chất hay Guna và tình trạng cơ thể mỗi người.
- Đối với những người Tamas lười biếng, nặng nề. Họ cần các bài tập thể chất cường độ cao kích thích của Rajas để thoát khỏi tình trạng trì trệ của Tamas.
- Đối với những người Rajas thường xuyện làm việc và bận rộn cả ngày, họ nên tránh các bài tập thể chất cường độ cao dẫn đến kiệt sức, hoặc làm tăng thêm nhiều Rajas sẽ trở thành Tamas (trầm cảm). Những người này cần thực hành các bài tập Yoga Asana một cách chánh niệm trên nền tảng Sattva (tập trung tâm trí). Thực hành Yin Yoga hoặc Yoga Nidra sẽ giúp họ giảm Rajas một cách hiệu quả nhất.
3. Người Rajas Nên Cân Bằng Giữa Công Việc và Cuộc Sống.
Từ điển Y khoa Oxford định nghĩa về 'căng thẳng' như sau: "Bất kỳ yếu tố căng thẳng nào đều đe dọa đến sức khỏe và tác động tiêu cực đến hoạt động của hệ miễn dịch. Căng thẳng liên tục gây ra những thay đổi trong sự cân bằng các hormone của hệ nội tiết trong cơ thể”.
Tìm kiếm sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống có thể là điều khó khăn đối với những người Rajas. Bởi vì, Rajas giống như một chất kích thích ham muốn khiến họ ngày càng bị trói buộc nhiều hơn, với quá nhiều thành tựu đã đạt được như tiền bạc hoặc danh vọng - Rajas thực sự là một cạm bẫy!
Hãy dành thời gian để tận hưởng cuộc sống và trải nghiệm vẻ đẹp của thiên nhiên, đó mới là điều thực sự cần thiết cho sức khỏe và hạnh phúc của bạn. Đối với những người quen ngồi cả ngày trước máy tính, hãy dành đôi chút thời gian giải lao hoặc đi bộ sẽ tạo nên sự khác biệt, giúp cân bằng giữa Rajas kích thích và Sattva bình yên, tĩnh lặng.
4. Thực Hành Pranayama và Thiền Định
Kết nối và nuôi dưỡng cảm giác hạnh phúc, bình yên, tĩnh lặng và sáng suốt là những Tính chất tuyệt vời của Sattva. Chìa khóa cho các phương pháp thực hành hiệu quả và bền vững là Pranayama và thiền định.
- Một số bài tập Pranayama dành cho những người Rajas để làm dịu tâm trí và giúp mang lại cảm giác bình yên, tĩnh lặng chẳng hạn như Thở Hộp (Sama Vritti Pranayama), Hơi Thở Con Ong (Bhramari), Thở Mũi Luân Phiên (Nadi Shodhana).
- Hai bài tập Pranayama kích hoạt năng lượng dành cho những người Tamas bao gồm Hơi thở Lửa (Kapalbhati) và Hơi thở Ống bễ (Bhastrika).
- Mặt khác, bất kỳ phương pháp thực hành chánh niệm và thiền định nào bao gồm cả tụng thần chú (chanting mantras) đều tốt cho những người Rajas và Tamas.
5. Hãy Tận Hưởng Cuộc Sống Bằng Lòng Biết Ơn
Người Tamas thiếu động lực, sự sáng suốt và ý chí. Trong khi đó, người Rajas thiếu một tâm trí tập trung và bình yên, bởi những ham muốn danh lợi liên tục khuấy đảo tâm trí họ.
Bằng cách thực hành lòng biết ơn đối với những gì chúng ta đang có trong cuộc sống của mình, sẽ giúp xóa bỏ cảm giác thiếu thốn và nhu cầu đòi hỏi mọi thứ. Khi thực hành lòng biết ơn cũng sẽ khơi dậy lòng trắc ẩn của chúng ta đối với những người đang phải chịu khổ đau.
Nuôi dưỡng lòng biết ơn của bạn là một cách đơn giản nhất để phát triển Tính chất Sattva giúp gia tăng cảm giác hạnh phúc, yêu thương và bình yên, thực hành này chỉ mất vài phút mỗi ngày.
Có thể bạn quan tâm: Ảnh hưởng của 3 tính chất Tamas, Rajas và Sattva đối với tâm trí
Tác giả: Anthea Grimason | Dịch & biên soạn: Thang Mlod | Ảnh minh họa: Internet.