Chandra Bhedana Pranayama - Một thực hành cổ xưa bị lãng quên
Tác giả: Nikhita Mahtani
Tôi được sinh ra và lớn lên ở Ấn Độ. Trước kia, tôi đã từng thấy ông bà tôi luôn thực hành một bài tập thở ngay trước khi đi ngủ. Bài tập này, được gọi là "Chandra Bhedana Pranayama" hay "Hơi thở Mặt Trăng", bao gồm việc hít vào qua lỗ mũi trái và thở ra qua lỗ mũi phải.
Theo lời bà tôi kể lại, đó là một phương pháp thực hành cổ xưa của Ayurveda có tác dụng thư giãn và tĩnh tâm tương tự như thiền định. Phương pháp này đã được nhiều người Ấn Độ thực hành trong suốt hàng thế kỷ để cân bằng trạng thái tinh thần. Nhưng dĩ nhiên, khi đó tôi còn là một thiếu nữ năng động, tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc tự mình thử bài tập Pranayama này. Bởi tôi quá bận rộn với việc học hành và các mối quan hệ bạn bè, về cơ bản, tôi đã bỏ bê mọi thứ liên quan đến sức khỏe bản thân mình.
Hiện tại, tôi đã ngoài 30 tuổi, làm việc và sinh sống tại Thành phố New York, một trong những thành phố căng thẳng nhất thế giới. Theo thói quen của dân thành thị, tôi liên tục thử nghiệm các phương pháp chăm sóc sức khỏe hiện đại nhất trên thế giới.
Cho đến một ngày nọ, quan niệm cố chấp vào nền y học hiện đại của tôi đã bị sụp đổ chỉ sau một buổi thực hành Pranayama ở Three Jewels, một trong những phòng tập yoga yêu thích của tôi tại Manhattan, New York.
Tôi đã nhận ra rằng, khi tôi đang mải mê tìm kiếm những "công nghệ tối tân độc đáo" để giúp tôi dễ ngủ hơn, nhưng lại hoàn toàn bỏ qua một bài tập Pranayama truyền thống và hiệu quả nhất đã từng tồn tại hàng ngàn năm trong di sản yoga truyền thống của Ấn Độ, nơi tôi được sinh ra.
1. Định Nghĩa về "Chandra Bhedana"
Thuật ngữ "Chandra Bhedana" bắt nguồn từ hai từ tiếng Phạn: Chandra, nghĩa là "mặt trăng - moon" và Bhedana nghĩa là "xuyên thấu - pierce", có nghĩa là "Hơi thở Xuyên thấu Mặt trăng". Nhưng trong yoga, người ta thường gọi là "Hơi thở Mặt trăng - Moon Breathing" hoặc "Thở Mũi Trái - Left Nostril Breathing".
Chandra Bhedana Pranayama đã được thực hành ở Ấn Độ từ hàng ngàn năm trước. Những tài liệu tham khảo sớm nhất về bài tập Pranayama này đã được ghi chép trong các văn bản yoga cổ đại, chẳng hạn như Hatha Yoga Pradipika và Gheranda Samhita.
Trong triết lý yoga, hơi thở không chỉ có chức năng sinh lý mà còn là một công cụ mạnh mẽ tác động đến trạng thái cảm xúc và tinh thần. Lỗ mũi trái liên quan đến Ida Nadi (Kênh năng lượng Mặt trăng) có tác dụng làm mát và thư giãn, trong khi đó lỗ mũi phải liên quan đến Pingala Nadi (Kênh năng lượng Mặt trời) có tác dụng tăng nhiệt và kích thích.
Ngoài việc được thực hành trong yoga, bài tập Pranayama này còn được áp dụng phổ biến trong y học Ayurveda, hệ thống y học cổ truyền Ấn Độ. Theo nguyên lý Ayurveda, cơ thể con người bao gồm ba Dosha (Năng lượng) gồm Vata, Pitta và Kapha. Sự mất cân bằng giữa ba Năng lượng này có thể dẫn đến bệnh tật. Bài tập Pranayama này có tác dụng làm mát và thư giãn. Do đó, nó có thể giúp cân bằng Pitta Dosha và giảm nhiệt độ dư thừa trong cơ thể.
🔗 Tham khảo thêm: Hơi thở Mặt trời - Mặt trăng và các thuộc tính của chúng
2. Cách Thực Hiện
-
Thời gian: Bạn có thể thực hành Chandra Bhedana Pranayama bất cứ lúc nào khi bụng đói, nhưng sẽ đặc biệt hữu ích sau khi thực hiện các bài tập asana (tư thế) vào buổi sáng hoặc ngay trước khi đi ngủ để dễ dàng đi vào giấc.
-
Địa điểm: Luyện tập ở nơi yên tĩnh, ấm cúng và không khí trong lành, thông thoáng.
-
Tư thế: Bạn có thể ngồi trong bất kỳ tư thế thiền định nào. Tư thế Dễ dàng (Sukhasana) phù hợp với tất cả mọi người, Tư thế Hoa sen (Padmasana) phù hợp với những người tập nâng cao.
-
Tay phải thực hiện Ấn Vishnu Mudra: Bằng cách gập ngón trỏ và ngón giữa vào lòng bàn tay, để ngón áp út và ngón út duỗi thẳng.
-
Hít vào (Trái vào): Ấn ngón tay cái lên lỗ mũi phải để bít lại. Hít vào chậm và sâu qua lỗ mũi trái, để hơi thở lấp đầy ngực và bụng.
-
Nín thở (Tùy chọn cho người tập nâng cao): Sau khi hít vào, dùng ngón áp út bịt lỗ mũi trái, tiếp đó bịt kín cả hai lỗ mũi. Nín thở trong vài nhịp mà không cần gắng sức.
-
Thở ra (Phải ra): Khi bạn đã sẵn sàng thở ra, giữ lỗ mũi trái bịt lại và thả ngón tay cái ra để mở lỗ mũi phải. Thở ra chậm và đều đặn qua lỗ mũi phải. Đó là một vòng của Chandra Bhedana Pranayama.
-
Lặp lại: Sau khi hoàn thành một vòng. Tiếp tục thực hiện từ 5-10 vòng, duy trì hơi thở chậm, sâu và nhịp nhàng.
3. Những Lợi Ích của Chandra Bhedana Pranayama
-
Cải thiện giấc ngủ: Một nghiên cứu gần đây về Chandra Bhedana Pranayama đã cho thấy nó thực sự giúp kích hoạt hệ thần kinh phó giao cảm, từ đó cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ ở nhóm người tham gia nghiên cứu.
-
Tâm trạng tốt hơn: Chandra Bhedana Pranayama cũng đã được chứng minh là có thể cải thiện tâm trạng theo thời gian, các nghiên cứu chỉ ra rằng nhờ tác động của nó lên hệ thần kinh, những người tham gia đã báo cáo rằng họ có cái nhìn tích cực hơn về cuộc sống.
-
Trạng thái thư giãn sâu hơn: Chandra Bhedana Pranayama giúp bạn điều hòa cảm xúc và thư giãn tâm trí. Do đó, bạn có thể duy trì trạng thái thư giãn sâu hơn trong thời gian dài hơn, điều này sẽ giúp bạn kiểm soát mức độ căng thẳng của mình hiệu quả hơn.
-
Tập trung tốt hơn: Các nghiên cứu cho thấy Chandra Bhedana Pranayama còn giúp tập trung tâm trí tốt hơn.
-
Cân bằng Pitta dosha: Theo Ayurveda, Chandra Bhedana Pranayama giúp cân bằng Pitta dosha và giảm nhiệt lượng dư thừa trong cơ thể. Điều này có thể cải thiện tiêu hóa, giảm viêm và tăng cường sức khỏe tổng thể.
-
Tăng cường khả năng miễn dịch: Chandra Bhedana Pranayama được cho là có thể kích thích sản sinh tế bào bạch cầu, một yếu tố thiết yếu cho hệ miễn dịch khỏe mạnh.
-
Tăng cường dung tích phổi: Việc hít thở chậm và sâu có kiểm soát sẽ giúp cải thiện dung tích và sức khỏe của phổi theo thời gian.
-
Tạo ra sự thống trị của hệ thần kinh phó giao cảm: Các nghiên cứu về Chandra Bhedana Pranayama đã cho thấy hệ thần kinh tự chủ dễ dàng chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi và phục hồi bằng cách giảm hoạt động giao cảm.
-
Giảm nhịp tim và huyết áp: Các nghiên cứu cũng quan sát thấy rằng thực hành Chandra Bhedana Pranayama trong vài phút sẽ làm giảm nhịp tim và huyết áp.
-
Hỗ trợ trí nhớ không gian (Spatial Memory): Một nghiên cứu kéo dài 10 ngày cho thấy những người thực hành Thở Mũi Trái, Phải và Thở mũi Luân phiên (Nadi Shodhana) có điểm trí nhớ không gian cao hơn những người không thực hành.
-
Cải thiện dòng chảy prana: Theo các văn bản yoga cổ xưa, thực hành Chandra Bhedana Pranayama liên tục trong hai tháng sẽ giúp loại bỏ các tắc nghẽn trong Ida Nadi (Kênh năng lượng Mặt trăng), kênh năng lượng này chi phối tâm trí, cảm xúc và mọi quá trình tâm sinh lý dựa trên nguyên tắc năng lượng nữ tính.
-
Giảm căng thẳng và lo âu: Một nghiên cứu đã quan sát thấy rằng chỉ cần 15 phút thực hành Chandra Bhedana Pranayama đã giúp làm giảm căng thẳng của những học viên đang có mức căng thẳng cao.
-
Ứng dụng trị liệu: Trong y học Ayurveda, Chandra Bhedana Pranayama đôi khi được chỉ định để giảm mức nhiệt quá cao của cơ thể, giảm chứng ợ nóng và kiểm soát bệnh sốt.
Spatial Memory: Trong tâm lý học nhận thức và khoa học thần kinh, trí nhớ không gian là một dạng trí nhớ chịu trách nhiệm ghi lại và phục hồi thông tin cần thiết để lập kế hoạch cho một lộ trình đến một địa điểm và nhớ lại vị trí của một vật thể hoặc sự kiện đã xảy ra. Trí nhớ không gian rất cần thiết đối với một người để định hướng các vật thể trong không gian.
4. Chống Chỉ Định
-
Chandra Bhedana Pranayama phải được thực hiện dưới sự giám sát của một giáo viên yoga có kinh nghiệm.
-
Người mới tập không nên thực hành "Kumbhaka" (giữ hơi thở). Hơi thở phải chậm, đều, hài hòa và không nên nín thở quá sức (theo khả năng).
-
Chandra Bhedana Pranayama có tác dụng làm mát cơ thể, do đó tránh bài tập này trong trường hợp bị ho, cảm lạnh hoặc đường hô hấp có đờm. Ngoài ra, học viên có vấn đề về hệ hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản không nên thực hành bài tập Pranayama này.
-
Phụ nữ mang thai có thể thực hành bài tập Pranayama này vì nó rất hữu ích cho việc hạ huyết áp và nhịp tim cũng như giúp tâm trí thư giãn. Nhưng tuyệt đối không được giữ hơi thở!
-
Không nên thực hành bài tập Pranayama này vào mùa đông hoặc những ngày quá lạnh.
-
Học viên bị huyết áp thấp nên tránh tập. Học viên có cơ thể Kapha Dosha (to lớn, nặng nề, béo phì, hen suyễn, tay chân lạnh) nên tránh tập bài tập Pranayama này.
VỀ TÁC GIẢ
Nikhita Mahtani là một nhà báo tự do tại New York. Cô đã có bằng Thạc sĩ Báo chí tại Đại học New York. Nikhita chủ yếu viết các chủ đề về yoga, sức khỏe và thiết kế nội thất cho các tạp chí uy tín. Sở thích của cô là làm sáng tỏ những quan niệm sai lầm phổ biến về sức khỏe.
🔗 Có thể bạn quan tâm: Những tác dụng phụ trong thực hành Pranayama và 18 giải pháp
✍️ Dịch và biên soạn: Thang Mlod | Ảnh minh họa: Internet.
Nhi Trả lời
21/08/2025Trc giờ chỉ biết Nadi Shodhana (thở luân phiên), nay mới nghe tới Chandra Bhedana. Thấy đơn giản mà lợi ích nhiều phết, nhất là cho giấc ngủ 😴.